19.06.2020

Temat lekcji: Rozprzestrzenianie się roślin okrytonasiennych

Znaczenie i przegląd roślin okrytonasiennych.

Bardzo was proszę przeczytajcie informacje w podręczniku na stronie 143- 147 oraz 148 - 153.

Zwróćcie uwagę na:

- budowę owoców

- podział owoców na suche i mięsiste

- sposoby rozsiewania nasion: wiatr, zwierzęta, woda

- budowa nasienia i rozwój rośliny od nasienia do siewki

- rozmnażanie wegetatywne: bulwy, kłącza, cebule i rozłogi

Obejrzyjcie film.

 

Znaczenie roślin okrytonasiennych.

 

1. Rośliny okrytonasienne są najliczniejszą i najbardziej zróżnicowaną gatunkowo grupą roślin na Ziemi.

 

2. Zasiedlają wiele środowisk lądowych, żyją również w wodzie.

3. Wśród okrytonasiennych wyróżnia się rośliny zielne, drzewa i krzewy.

4. Rośliny okrytonasienne są wykorzystywane przez człowieka w wielu dziedzinach życia.

Człowiek wykorzystuje rośliny okrytonasienne na różne sposoby. Zboża, warzywa, owoce i rośliny oleiste to podstawowe źródło pokarmu. Zboża są surowcem do wyrobu mąki, kasz i płatków. Niektóre gatunki okrytonasiennych, jak rumianek, mięta, lipa, babka służą do wyrobu leków ziołowych. Pokrzywa, nagietek, lawenda, róża są stosowane w kosmetyce. Wiele gatunków roślin dostarcza przypraw (pieprz, majeranek, tymianek, imbir) oraz używek (kawa, herbata). Surowce pochodzące z drzew liściastych wykorzystywane są jako materiał budowlany oraz do wyrobu mebli i wystroju pomieszczeń. Z lnu i bawełny produkuje się tkaniny. Rośliny okrytonasienne powszechnie sadzi się w parkach i ogrodach jako rośliny ozdobne.

 

Wykonajcie ćwiczenia 1, 2, 3, 4 i 5 zeszyt ćwiczeń strona 95 i 96 oraz 1, 2 i 5 strona 98 i 100.

 

Pomoc do ćwiczeń.

Ćwicz. 1 str. 95

1. Chroni nasienie.

2. Ułatwia rozprzestrzenianie się nasion.

 

Ćwicz. 2 str. 95

owocnia 

nasienie

 

Ćwicz. 3 str. 96 

Kwiaty mniszka zapylane sa przez zwierzęta.

Owoce mniszka rozprzestrzeniają się przez wiatr.

 

Ćwicz. 5 str. 96

kolejno: kłącza, rozłogi, cebule, bulwy

 

Ćwicz. 2 str. 98

- oczyszczają powietrze

- zapobiegają powodziom

- są źródłem pokarmu

- służą do produkcji leków

Ćwicz. 5 str. 100

kolejno: krzewinka, drzewo,krzewinka, krzew, drzewo, krzew

 

 

                                                                                                                                                                                       12.06.2020

Temat lekcji: Rośliny okrytonasienne.

 

Bardzo proszę przeczytajcie wiadomości w podręczniku strona 137 - 142.

Na co zwrócić szczególną uwagę:

 

Rośliny okrytonasienne, rośliny okrytozalążkowe – swoją dominującą pozycję zawdzięczają wytworzeniu kwiatów i owoców, organów niespotykanych u innych roślin. Ukryte w kwiatach zalążki i zamknięte w owocach nasiona są bardzo dobrze chronione, dzięki czemu rośliny te są bardziej odporne na zmiany środowiska niż nagonasienne. 

Formy roślin okrytonasiennych:

Drzewa to długowieczne rośliny o zdrewniałej i pokrytej korkiem łodydze nazywanej pniem

Krzewy osiągają wysokość do 5 m. Nie mają pnia głównego (lub jest on bardzo krótki), a zamiast niego wytwarzają pęk pędów o podobnej grubości. 

Krzewinki – niskie (do 50 cm) rośliny wieloletnie o trwałych, dosyć cienkich pędach. Niektóre są zimotrwałe, jak borówka brusznica, której grube, skórzaste liście mogą przetrwać zimę. Inne, jak

Rośliny zielne mają pędy o łodygach niezdrewniałych i delikatnej budowie. Wśród tych roślin jest wiele gatunków jednorocznych, które kończąc wegetację, wydają nasiona i giną. Dłużej żyją rośliny dwuletnie i byliny, którym podziemne organy pozwalają przetrwać okres zimy.

 

Budowę kwiatu roślin okrytonasiennych.

 

 

Sposoby zapylania roślin.

Wiatr

Owady 

Ptaki

Samopylne

 

Wykonajcie ćwiczenia 1, 2, 3, 4 i 7 zeszyt ćwiczeń strona 91 - 94.

 

ĆWICZ 1.

Zaznaczamy - Ich nasiona są okryte ścianą owocu.

 

Ćwicz. 2.

Konwalia jest rośliną zielną, ponieważ ma delikatną łodygę.

Berberys jest krzewem, ponieważ ma pęk zdrewniałych, rozgałęzionych łodyg.

Borówka jest krzewinką, ponieważ przypomina krzew, ale jest dużo mniejsza.

 

Ćwicz. 3 b

- przekształca się w owoc. ściana zalążni

- wytwarza ziarna pyłku. główka pręcika

- wabi owady zapylające. okwiat

 

Ćwicz. 4.

Kwitnienie - Dojrzała roślina wytwarza kwiaty.

Zapylenie - Owady przenoszą ziarna pyłku z pręcików na słupki.

Zapłodnienie - Komórka plemnikowa łączy się z komórką jajową.

Powstawanie owocu - zalążek przekształca się w nasienie, a ściana zalążni - w owocnię.

Przeniesienie owocu - Szpaki zjadają soczyste owoce, w których znajdują się nasiona.

Kiełkowanie nasionn - Znasiona wyrasta nowa roślina.

 

                                                                                                                                                    29.05.2020

 

Temat lekcji: Rośliny nagonasienne.

Przeczytajcie bardzo proszę tekst w podręczniku strona 129 – 136, dokładnie przeanalizujcie cykl rozwojowy sosny strona 132 oraz rozpoznawanie drzew iglastych strona 134 i 135,   następnie obejrzyjcie film.

 

Nagonasienne, nagozalążkowe - podgromada roślin nasiennych charakteryzująca się nieosłoniętym i łatwo dostępnym dla pyłku zalążkiem (leżącym na owocolistkach). Nie tworzy owoców. Należą do niej drzewa i krzewy iglaste, np. świerk, sosna.

 

Przegląd roślin nagonasiennych (nagozalążkowych)

 

 

Po zapozaaniu się z tematem lekcji w podręczniku, obejrzeniu filmu wkonajcie ćwiczenia 1,2,3,4,5,6,7,8 i 9 zeszyt ćwiczeń strona 87 - 90 .

Pomoc do ćwiczeń. 

ĆWICZ. 2 a

zaznaczamy - nasiona

2 b

Nasiona umożliwiają przetrwanie i rozprzestrzenianie się roślin.

 

Ćwicz, 7 a

kolejno: kwiatostan męski, kwiatostan żeński, szyszka

7 b

rozmnażaniu płciowym. kwiatostan męski i żeński

rozprzestrzenianiu się . szyszka

7 c

zaznaczamy C

ĆWICZ. 9

KOLEJNO: D, B,C

E,A

                                                                                                                                                                             22.05.2020

    

Temat lekcji: Paprotniki.

Przeczytajcie proszę temat lekcji w podręczniku strona 121 – 128 przeanalizujcie znajdujące się tam rysunki.

Zwróć uwagę na:

- środowisko życia

- budowę

- podział

- cykl rozwojowy

- znaczenie w przyrodzie i dla człowieka

- gatumki chronione

Następnie obejrzyjcie film.

 

Paprotniki to zwyczajowa nazwa grupy roślin lądowych, do której zalicza się paprocie, skrzypy i widłaki. Organizmy te pospolicie występują w strefie umiarkowanej, gdzie są składnikiem runa leśnego i podszytu. Można je także spotkać na bagnach, łąkach i polach. Nieliczne gatunki żyją w zbiornikach wodnych. Największą różnorodność wykazują jednak w ciepłych i wilgotnych lasach tropikalnych.

 

1. Paprocie

Paprocie wytwarzają krótkie i dosyć grube kłącza, które rosną pod ziemią. Z nich wyrastają w dół liczne korzenie, a do góry – liście. Młode liście są zwinięte ślimakowato i pokryte brunatnymi łuskami chroniącymi przed wysychaniem, zaś dojrzałe przybierają różne kształty.Na ogół są złożone.

Gatunki chronione: pióropusznik strusi, języcznik zwyczajny, długosz królewski, salwinia pływająca ( paproć wodna ).

 

2. Skrzypy

Skrzypy są na ogół niewielkimi roślinami, które można spotkać w lasach, na polach i w przydrożnych rowach. Ich pędy rozrastają się pod ziemią w postaci kłączy, które wytwarzają korzenie i bulwki magazynujące substancje odżywcze. Liście tych roślin są małe i łuskowate, więc ich udział w fotosyntezie jest niewielki. Funkcję asymilacyjną pełnią zielone łodygi i ich odgałęzienia. Niektóre skrzypy wypuszczają dwa rodzaje pędów. Zielone, rozgałęzione pędy letnie produkują substancje odżywcze, a pozbawione chlorofilu pędy wiosenne – zarodniki. U innych gatunków kłosy z zarodnikami są zlokalizowane na szczytach zielonych pędów.

 

Gatunki chronione: skrzyp olbrzymi.

 

3. Widłaki

Widłaki to zimozielone rośliny leśne. Swoją nazwę zawdzięczają widlastym rozgałęzieniom łodyg i korzeni. Długie i wiotkie łodygi płożą się po ziemi, do której przytwierdzają się cienkimi korzeniami. Liście asymilacyjne gęsto pokrywające łodygę są drobne i łuskowate. U niektórych widłaków z płożącego się pędu wyrastają ku górze krótkie odgałęzienia zakończone kłosami zarodnionośnymi zawierającymi zarodnie z zarodnikami. Widłaki należą do roślin trujących, jedynie ich zarodniki nie wykazują tych właściwości. Masowe pozyskiwanie widłaków jako roślin leczniczych oraz ozdobnych, a także ich długi cykl rozwojowy spowodowały, że grozi im wyginięcie. Z tego powodu wszystkie gatunki występujące w Polsce podlegają ochronie gatunkowej.

Wszystkie gatunki widłaków występujące w Polsce są pod ochroną.

 

ORGANOWCE - to rośliny, które zbudowane są z organów: liści, łodygi, korzenia.

SPOROFIT - to pokolenie rozmnażające się bazpłciowo.

GAMETOFIT - to pokolenie rozmnażające się płciowo.

Po zapoznaniu się z tekstem w podręczniku, filmem i informacjami zawartymi powiżej wykonaj ćwiczenia 1, 2, 3, 4, 6, 7 i 8 w zeszycie ćwiczeń strona 82 - 86. 

POMOC DO ĆWICZEŃ.

ĆWICZ. 1 b

Wykształcają właściwe organy roślinne.

Ćwicz. 2 b

kolejno

- KORZEŃ

- ZARODNIA

- KŁĄCZE

- LIŚć

 

Ćwicz 3 c

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ĆWICZ. 4

SKREŚLAMY KOLEJNO WYRAŻENIA

LATEM

SUBSTANCJE ODŻYWCZE

DUŻE LIŚCIE

 

b taki pęd dorysowujemy (ten po prawej stronie), ma być zielony.

 

 

ZADANIE DLA CHĘTNYCH ĆWICZENIE 5 STRONA 85.

JAK ROZWIĄŻECIE HASŁO OPISZCIE WYGLĄD ORAZ ŚRODOWISKO ŻYCIA TEJ PAPROCI.

Zadanie przyślijcie na mój adres.

 

                                                                                                                                                                                    15. 05. 2020  

Temat lekcji: Mchy. 

 

Przeczytajcie proszę tekst w podręczniku strona 115 - 120, przyjrzyjcie się dokładnie rysunkom.

Następnie obejrzyjcie film.

 

Zwracajcie uwagę na:

- środowisko życia mchów

- budowę mchów

- zdolność wchłaniania wody przez mchy

- znaczenie mchów w przyrodzie i dla człowieka

 

- cykl rozwojowy

1. Zarodnik wypada z zarodni.
2. Zarodnik kiełkuje i powstaje nitkowaty splątek.
3. Ze splątka wyrastają ulistnione łodyżki gametofitu.
4. Na szczycie łodyżek powstają rodnie i plemnie. ( Rodnie wytwarzają komórki jajowe, a plemnie pleminiki)
5. Plemnik w kropli wody przepływa do rodni. Łączy się tam z komórką jajową. Na skutek zapłodnienia powstaje zygota.
6. Z zygoty rozwija się roślina wytwarzające zarodniki. (nazwyana sporotfitem) Istnienie sporofitu jest całkowicie uzależnone od istnienia gametofitu, więc gametofit jest pokoleniem dominującym.

 

Obejrzyjcie film. 

Podsumowanie

• Mchy to rośliny o prostej budowie, zasiedlające środowiska wilgotne.

• Głównymi elementami budowy mchu są: chwytniki, łodyżka ulistniona i bezlistna oraz zarodnie.

• Mchy mają bardzo małe wymagania, co pozwala im rosnąć i rozwijać się na ubogich glebach.

• Mchy należą do roślin zarodnikowych, ponieważ rozmnażają się za pomocą zarodników.

• Są prostymi organowcami, ponieważ nie posiadają korzenia ( posiadają chwytnik).

 

 Następnie wykonajcie ćwiczenia 1, 2, 3, 4 i 5 zeszyt ćwiczeń strona 79 - 81.

 

Pomoc do ćwiczeń.

Ćwicz. 4 a

kolejno 3- 1 -6- 5- 2- 1

b

Zapłodnienie u mchów odbywa się tylko w obecności wody.

                                                                                                                                                                        8.05.2020             

 

Temat lekcji: Liść – wytwórnia pokarmu.

Przeczytajcie proszę wiadomości do lekcji na stronie 106 – 109 i przeanalizujcie rysunki.

Zapoznajcie się równiez z informacjami zamieszczonymi poniżej.

TERAZ OBEJRZYJCIE FILM.

 

 

BUDOWA ZEWNĘTRZNA LIŚCIA

 

 

 

BUDOWA WEWNĘTRZNA LIŚCIA

 

FUNKCJE LIŚCIA

- przeprowadzanie fotosyntezy (miękisz palisadowy)

- oddychanie - respiracja -to wymiana tlenu i dwutlenku węgla między liściem, a atmosferą (miękisz gąbczasty)

- wyparowywanie wody = transpiracja (skórka dolna liścia)

 

WYKONAJCIE ćwiczenia 1, 2, 3,4,5 i 6 strona 72, 74 i 75,

natomiast uczniowie chętni mogą wykonać ćwiczenie 7 (dla dociekliwych) jako zadanie dodatkowe i przesłać na mój adres.

POMOC DO ĆWICZEŃ.

ĆWICZ. 2.

-schemat ze słoneczkiem - FOTOSYNTEZA

- dwutlenek węgla ------- tlen - ODDYCHANIE

- woda- PAROWANIE

ĆWICZ. 3. 

1. OGONEK LIŚCIOWY

2. NASADA

3. BLASZKA LIŚCIOWA

Przypominam,  że do dnia dzisiejszego nie otrzymałam  zadania ( z 24. 04)  od wielu uczniów klasy piątej.

 

 

                                                                                                                                          24. 04.2020            

 

 

Temat lekcji: Pęd. Budowa i funkcje łodygi.

Bardzo proszę przeczytajcie tekst w podręczniku oraz przeanalizujcie rysunki strona 102- 105.

Obeejrzyjcie FILM.

Rodzaje łodyg:
- zielne - są nietrwałe i obumierają jesienią
- zdrewniałe - są trwałe

Funkcje łodygi:
- utrzymuje w odpowiednim położeniu pozostałe części pędu
- umożliwia przepływ wody z solami mineralnymi do korzeni liści, kwiatów i owoców
- transportuje produkty fotosyntezy z liści do pozostałych części rośliny
- niekiedy służy do rozmnażania wegetatywnego

Budowa zewnętrzna łodygi:

Na szczycie jej znajduje się pąk wierzchołkowy. Składa się on ze stożka wzrostu oraz zawiązków liści i pędów bocznych. Łodyga składa się również z międzywęźla czyli bezlistnego odcinka łodygi, węzła czyli miejsca osadzenia liści oraz pąków bocznych.

 

Budowa wewnętrzna łodygi:
- kora pierwotna - jej zewnętrzną część stanowi tkanka wzmacniająca
- walec osiowy - jego centralna część to rdzeń, która jest wypełniona miękiszem
- wiązki tkanki przewodzącej
- miazga - umożliwia ona przyrost rośliny na grubość

Przekształcenia łodyg:
- bulwy; ziemniaki
- kłącza; imbir, rabarbar, konwalia
- rozłogi; truskawki
- ciernie; śliwa tarnina
- łodygi czepne; winogrona

 

Ciekawostka

 

Łodygi traw (np. zbóż, trzciny, bambusów, kukurydzy) mają postać źdźbła. Charakterystyczna dla niego jest obecność zgrubiałych węzłów, pomiędzy którymi zazwyczaj znajdują się rurkowate, puste w środku  międzywęźla. Pomimo delikatnej i lekkiej budowy źdźbła cechują się dużą wytrzymałością. Ciekawymi roślinami są bambusy słynące z bardzo dużego tempa wzrostu. Ich łodygi mogą się wydłużyć w ciągu doby nawet o jeden metr.

Słowniczek

bylina

roślina zielna, która żyje dłużej niż dwa sezony wegetacyjne; posiada zwykle spichrzowe podziemne pędy, w postaci których spędza zimę

łodyga

organ rośliny, na którym znajdują się liście, kwiaty i owoce; przewodzi wodę z solami mineralnymi z korzeni do liści i substancje pokarmowe z liści do korzeni; pełni rolę spichrzową; służy do rozmnażania wegetatywnego

międzywęźla

długie odcinki pędu między jego węzłami

pąk

zawiązek pędu, liścia lub kwiatu zlokalizowany na szczycie pędu lub w kątach liści

węzły

miejsca pędu, z których wyrastają liście

 

Na podstawie wiadomości z podręcznika i podanych powyżej wykonaj ćwiczenia w zeszycie ćwiczeń 1, 2, 6, 7, 8.

Podaję co należy wpisać –ŁATWO SPRAWDZIĆ.

Tulipan w drugiej zlewce zamalujcie na niebiesko.

4- Kwiat zabarwił się na niebiesko, ponieważ roślina pobiera wodę i transportuje ją do wszystkich części nadziemnych.

5- podkreślamy drewno 

Zadanie.

Napisz jaką rolę pełnią poszczególne modyfikacje łodyg.

Zadanie wyślijcie na adres grazyna_rachwal@wp.pl

 

 

                                                                                                                                                                          17 .04.2020 

 

 

Temat lekcji: Modyfikacja korzenia.

Bardzo proszę zapoznajcie się z tekstem w podręczniku strona 100-101 oraz podanymi poniżej wiadomościami.

Przekształcenia korzenia oraz ich rola.

1. Oddechowe - umożliwiają dostarczanie do komórek tlenu i dwutlenku węgla niezbędnego do procesów oddychania i asymilacji dla roślin rosnących na terenach bagnistych, gdzie jest mało tlenu. Przykłady: namorzyny, cypryśnik błotny.

 

 

 

2. Podporowe - stabilizują roślinę rosnącą na grząskim podłożu. Przykłady: kukurydza, niecierpek gruczołowaty.

 

 

 

 

 

 

3. Spichrzowe - pełnią funkcję organów magazynujących substancje pokarmowe. Przykłady: dalia, marchewka, burak..

 

4. Czepne - wyrastają z łodygi pnączy i ułatwiają wspinanie się ku górze. Przykłady: bluszcz pospolity.

 

5. Ssawki - pobierają od innych roślin wodę z solami mineralnymi (np. u jemioły) lub też asymilaty (np. u zarazy żółtej, kanianki).

 

7. Powietrzne - pobierają parę wodną z atmosfery, wspomagają zbieranie wody (storczykowate), czasem pełnią funkcje podporowe (np. u figowców).

 

Na podstawie tekstu  z podręcznika oraz wiadomości podanych powyżej wykonaj ćwiczenie 5 w zeszycie ćwiczeń, strona 68.

                                                                                                                                                                          3. 04. 2020

Temat lekcji: Korzeń- organ podziemny rośliny.

 

Proszę zapoznajcie się z tekstem w podręczniku strona 98 i 99 zwracając szczególną uwagę na następujące zagadnienia:

Korzeń jest podziemnym organem roślinnym, który jako pierwszy rozwija się podczas kiełkowania nasion.

Funkcje korzenia:
- utrzymuje roślinę w podłożu
- pobiera z gleby wodę z rozpuszczonymi solami mineralnym.

 

Budowa zewnętrzna korzenia.

 

Stożek wzrostu jest odpowiedzialny za wzrost korzenia. Stożek wzrostu jest otoczony warstwą komórek osłaniających, które tworzą czapeczkę.

W strefie wydłużania korzeń osiąga wielkość typową dla swojej postaci.
W strefie włośnikowej komórki zaczynają specjalizować się w pełnieniu różnych funkcji, tworząc tkanki.
W strefie korzeni bocznych korzeń tworzy odgałęzienia boczne, odpowiadające za utrzymanie rośliny w podłożu.

Zewnętrzną warstwę korzenia tworzą komórki skórki, które wytwarzają włośniki.

Włośniki przekazują pobraną wodę do komórek kory pierwotnej. Stamtąd dociera ona do drewna, które transportuje ją wyżej do położonych organów.

 

Rodzaje systemów korzeniowych.

System korzeniowy to zespół wszystkich korzeni wytwarzanych przez roślinę.

 

 

 
System palowy – mniszek lekarski, fasola, łubin, papryka, pomidor, malwa oraz wszystkich drzew.

System wiązkowy- trawy i zboża.

 

Budowa wewnętrzna korzenia.                                                

 

Zagadnienia podkreślone są obowiązujące dla wszystkich.

Na podstawie informacji z podręcznika oraz podanych powyżej wykonaj ćwiczenia nr. 1, 2 , 3 i 4 str. 66i 67 zeszyt ćwiczeń.

 

                                                                                                                                                                     27.03. 2020                            

Temat lekcji: Tkanki roślinne.

Bardzo proszę zapoznać się z tekstem w podręczniku strona 92-97.

Powtórzyć komórkową budowę organizmu: ( podręcznik str. 10 ).

-komórka

-tkanka

- organ ( narząd)

- układ

- organizm

Zadania w zeszycie ćwiczeń strona 62- 65.

Tkanka –zespół komórek o podobnej budowie spełniających określoną funkcję w organizmie.

Tkanki roślinne:

A-      Twórcze: miazga umożliwia przyrost na grubość. Stożki wzrostu umożliwiają przyrost na długość

B-      Stałe: okrywająca-skórka, korek, miękiszowa- miękisz asymilacyjny, spichrzowy, zasadniczy, przewodząca- łyko, drewno, wzmacniająca- twardzica, zwarcica.

Uzupełnij poniższą tabelę korzystając z informacji zawartych w podręczniku jak również powyżej.